ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Το πρώτο READINESS της 343Μ μετά τη θυσία του Κώστα Ηλιάκη

Ρεπορτάζ – Φωτογραφίες: Γιώργος Λαμπράκης

23η Μαΐου 2006: Ο Σμηναγός (Ι) Κωνσταντίνος Ηλιάκης της 343 Μοίρας δολοφονείται στον ουρανό της Καρπάθου από Τούρκο χειριστή κατά τη διάρκεια αναχαίτισης τουρκικών αεροσκαφών που επιχειρούσαν να φωτογραφίσουν το αντιαεροπορικό ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-300 το οποίο είναι εγκατεστημένο στη Κρήτη.

1η Ιουνίου 2006: Λίγες ημέρες μετά και με το κλίμα να είναι ιδιαίτερα φορτισμένο, η 343 Μοίρα αναλαμβάνει καθήκοντα επιφυλακής στην 133 Σμηναρχία Μάχης του Καστελίου! Με ειδική άδεια από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, φωτογραφίζουμε τη διαδικασία του Readiness και τα οπλισμένα μαχητικά F-16, ενώ συνομιλούμε με τους συναδέλφους του Ήρωα Σμηναγού καταγράφοντας τα συναισθήματά τους αλλά και στο μήνυμα που στέλνουν προς κάθε κατεύθυνση… Tα λόγια τους απλά, αντηχούν στο μυαλό και στη καρδιά κάθε Έλληνα!

Παρακάτω παρατίθεται αυτούσιο το ρεπορτάζ εκείνης της ημέρας, με σεβασμό στη μνήμη του Κ. Ηλιάκη και απεριόριστη εκτίμηση στο έργο των συναδέλφων του, ιπτάμενων και τεχνικών που ανταποκρίνονται καθημερινά στον ακήρυχτο πόλεμο πάνω από το Αιγαίο. Έναν αδιάκοπο αγώνα που μετριέται με αίμα, ιδρώτα και κηροζίνη…

Στο άκουσμα της λέξης «scramble» ιπτάμενοι και τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας δίνουν μια σκληρή μάχη με το χρόνο. Μία μάχη που θα τους δώσει τη δυνατότητα να βρεθούν σε λίγα λεπτά στον ουρανό του Αιγαίου για να προασπίσουν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες το χρόνο, για τρεις ολόκληρες δεκαετίες τώρα, η Πολεμική Αεροπορία αποτελεί το μέσο αποτροπής της χώρας μας απέναντι στην ολοένα αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα και τις διεκδικήσεις της Άγκυρας.

Καθημερινά, άνθρωποι και μηχανές δοκιμάζονται κάτω από άκρως ρεαλιστικές συνθήκες. Αίμα, ιδρώτας και κηροζίνη τα συστατικά του ακήρυκτου αεροπορικού πολέμου στο Αιγαίο. Ενός πραγματικού «πολέμου» σε καιρό ειρήνης…

Περάσαμε την πύλη της 133 Σμηναρχίας Μάχης του Καστελίου Πεδιάδος στο Ηράκλειο της Κρήτης, εκεί όπου φιλοξενούνται σε μόνιμη βάση μαχητικά αεροσκάφη F-16 εκτελώντας καθήκοντα επιφυλακής, με τομέα ευθύνης τον ιδιαίτερα νευραλγικό χώρο του νοτιοανατολικού Αιγαίου.
Η εικόνα σε όλες τις αεροπορικές βάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας που εδρεύουν οι πολεμικές Μοίρες των αεροσκαφών είναι σχεδόν κοινή. Ιπτάμενο και τεχνικό προσωπικό δίνουν καθημερινά ένα τιτάνιο αγώνα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας για να «βγεί» το απαιτητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, οι κατά καιρούς ασκήσεις ή η παρουσία της Π.Α. στο εξωτερικό, αλλά και για να καλυφθούν οι ετοιμότητες των αεροσκαφών επιφυλακής.

Τα πράγματα όμως είναι διαφορετικά αν κάποιος βρεθεί σε ένα αεροδρόμιο που δεν φιλοξενεί μόνιμα μία ή περισσότερες Μοίρες αεροσκαφών, αλλά έχει ως αποκλειστικό καθήκον την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών αναχαίτισης που μετασταθμεύουν εκεί.

Την απόλυτη ησυχία (από την άποψη της πτητικής δραστηριότητας) που επικρατεί τις περισσότερες ώρες μπορεί να διαδεχθεί, μέσα σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, ο ήχος των κινητήρων των μαχητικών αεροσκαφών που θα κληθούν να απογειωθούν άμεσα για να αναχαιτίσουν τα «άγνωστα» ίχνη που παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο της πατρίδας μας. Από την πολύωρη αναμονή, στα πέντε λεπτά –πολλές φορές και λιγότερο- που η αδρεναλίνη όλων όσοι εμπλέκονται με τα readiness «χτυπάει» κόκκινο.

Επίσης, συχνοί «επισκέπτες» στο αεροδρόμιο του Καστελίου είναι και τα αεροσκάφη C-130 που μεταφέρουν το απαραίτητο τεχνικό προσωπικό για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών αλλά και απαραίτητα ανταλλακτικά και υλικά (ανάλογα δηλαδή με το ποια Μοίρα αναλαμβάνει καθήκοντα επιφυλακής και τον τύπο του F-16, αν είναι Block 30, Block 50 ή Block 52+).

Από το αεροδρόμιο του Καστελίου εκτελούνται καθημερινά καθήκοντα ετοιμότητας των πέντε λεπτών με τους πιλότους να παραμένουν στον ειδικό χώρο των readiness, πράγμα που σημαίνει ότι από τη στιγμή που θα δοθεί εντολή για άμεση απογείωση τα αεροσκάφη θα πρέπει να βρίσκονται στον αέρα μέσα σε πέντε λεπτά, ενώ υπάρχει και η κατάσταση της ετοιμότητας των δύο λεπτών όπου οι χειριστές βρίσκονται μέσα στα αεροσκάφη τους και περιμένουν εκεί την εντολή για απογείωση.

Η επίσκεψή μας στην 133 Σμηναρχία Μάχης δυστυχώς συνέπεσε χρονικά με το τραγικό συμβάν λίγα 24ωρα πριν πάνω από τον ουρανό της Καρπάθου που είχε ως κατάληξη τον θάνατο του σμηναγού Κωνσταντίνου Ηλιάκη. Μάλιστα στο αεροδρόμιο επρόκειτο από ώρα σε ώρα να προσγειωθούν δύο μαχητικά F-16 Block 52+ της 343 Μοίρας της 115 Πτέρυγας Μάχης από τα Χανιά. Τη Μοίρα δηλαδή του άτυχου σμηναγού…
Από το Καστέλι και την 133 Σμηναρχία Μάχης οι συνάδελφοι του Κώστα Ηλιάκη θα φύλαγαν Θερμοπύλες για τις επόμενες τέσσερις ημέρες.

Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας ικανοποίησε το σχετικό αίτημα για την πραγματοποίηση ρεπορτάζ στον χώρο των readiness μόλις μία ημέρα μετά την ταφή του σμηναγού Κώστα Ηλιάκη στα Χανιά…

Περνώντας την πύλη της αεροπορικής βάσης του Καστελίου η ατμόσφαιρα ήταν ακόμα βαριά από τα πρόσφατα γεγονότα. Πρώτος σταθμός της επίσκεψής μας ήταν το γραφείο Ασφαλείας της Mονάδας για τις απαραίτητες διατυπώσεις και στη συνέχεια το γραφείο του (τότε) διοικητή της 133 Σμηναρχίας Μάχης σμηνάρχου (Ι) Γιώργου Σκρίμπα.

Η σύντομη συζήτηση που είχαμε μαζί του επιβεβαίωσε για μία ακόμα φορά τον κρίσιμο ρόλο που έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια η σμηναρχία, εξυπηρετώντας τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που μετασταθμεύουν από την 115 Πτέρυγα Μάχης των Χανίων και την 111 Π.Μ. της Νέας Αγχιάλου Βόλου, για να αναλάβουν αποστολές αναχαίτισης στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.
Το αεροδρόμιο του Καστελίου μάλιστα, γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη μετά την αποχώρηση των μαχητικών αεροσκαφών Mirage F-1CG και την διάλυση της 334 Μοίρας Παντός Καιρού η οποία είχε αναλάβει αυτόν ακριβώς τον ρόλο επιχειρώντας από την 126 Σμηναρχία Μάχης του Ηρακλείου.

Οι εργασίες βέβαια είχαν ξεκινήσει λίγα χρόνια πριν, όταν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η Πολεμική Αεροπορία έκρινε ότι έπρεπε να αξιοποιηθεί το, ανενεργό μέχρι εκείνη τη στιγμή για εξυπηρέτηση αεροσκαφών επιφυλακής, αεροδρόμιο του Καστελίου με όλα τα απαραίτητα έργα υποδομής ώστε να μπορέσει με επιτυχία να εκπληρώσει την αποστολή του, στο πλαίσιο μάλιστα και του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Ελλάδας-Κύπρου.

Ο ανακατασκευασμένος διάδρομος συνολικού μήκους 9.568 ποδών και ο παράλληλος τροχόδρομος παραδόθηκαν σε χρήση την άνοιξη του 1997 ενώ δύο περίπου χρόνια αργότερα ολοκληρώθηκε και τα έργα φωτεινής σήμανσης, οπότε από το 2000 άρχισαν τα readiness των μαχητικών αεροσκαφών F-16 από το αεροδρόμιο του Καστελίου.

Η αεροπορική βάση διαθέτει σήμερα έναν υπερσύγχρονο πύργο ελέγχου, ραντάρ προσέγγισης, σύστημα TACAN αλλά και επαρκή αριθμό καταφυγίων αεροσκαφών που της δίνουν την ευκαιρία να φιλοξενήσει μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών, αν αυτό κριθεί απαραίτητο και με βάση τις εκάστοτε ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας.

Η παρουσία της Πολεμικής Αεροπορίας στο Καστέλι και οι ετοιμότητες των αεροσκαφών από την 133 Σμηναρχία Μάχης, απέκτησαν ακόμα μεγαλύτερη κρισιμότητα και ενδιαφέρον μετά την μεταφορά και εγκατάσταση στο νησί τον Μάρτιο του 1999, του ρωσικού αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος S-300PMU-1.

Από την ημέρα εκείνη και έπειτα η Κρήτη βρίσκεται στο «επίκεντρο του ενδιαφέροντος» για την τουρκική Πολεμική Αεροπορία που επιχειρεί -σχεδόν σε μηνιαία βάση- να φωτογραφίζει από αέρος τις εγκαταστάσεις που φιλοξενούν το αντιαεροπορικό σύστημα ή τις πιθανές θέσεις ανάπτυξής του. Ακριβώς αυτή ήταν και η αποστολή του τουρκικού σχηματισμού που απογειώθηκε από το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Ντάλαμαν το πρωινό της 23 Μαΐου 2006 με την τραγική κατάληξη που όλοι γνωρίζουμε.

Αν μελετήσει λοιπόν κανείς προσεκτικά τα στοιχεία με τις τουρκικές προκλήσεις στον συγκεκριμένο τομέα, μπορεί να καταλάβει τη σημασία του έργου που επιτελεί καθημερινά το προσωπικό της 133 Σμηναρχίας Μάχης. Ένα έργο που φέρει σε πέρας με απόλυτη επιτυχία χάρη στον επαγγελματισμό, την ευσυνειδησία και το… μεράκι που δεν καταλαβαίνει από ωράρια και αργίες. Άλλωστε, αυτές οι δύο λέξεις είναι άγνωστες για την Πολεμική Αεροπορία…

Στην πίστα
Τη συζήτησή μας με τον διοικητή της 133 Σμηναρχίας Μάχης διέκοψε ο θόρυβος των κινητήρων δύο μαχητικών αεροσκαφών F-16 της 340 Μοίρας που απογειώθηκαν από το Καστέλι με προορισμό τη μητρική τους βάση την 115 Πτέρυγα Μάχης στα Χανιά, ενώ σε λίγα λεπτά αναμένονταν και οι “αντικαταστάτες” τους, δύο ισάριθμα μαχητικά F-16 Block 52+ της 343 Μοίρας.

Όταν βρεθήκαμε δίπλα στον διάδρομο από-προσγειώσεων, τα δύο πάνοπλα μαχητικά προσέγγιζαν το αεροδρόμιο. Μετά την προσγείωση και την τροχοδρόμηση, τα δύο αεροσκάφη στάθμευσαν για λίγο στην πίστα προκειμένου οι τεχνικοί να προχωρήσουν στους απαραίτητους ελέγχους, ενώ οι ιπτάμενοι κατευθύνθηκαν στο φιλόξενο χώρο των readiness.

Οι τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας είναι οι αφανείς ήρωες κάθε αεροπορικής βάσης, αφού καλούνται να φέρουν εις πέρας τη δική τους κρίσιμη αποστολή, που δεν είναι άλλη από την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών πριν την απογείωση αλλά και μετά την επιστροφή τους, με στόχο την ασφάλεια των πτήσεων. Ευνόητο είναι ότι και οι τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας που εξυπηρετούν τα F-16 που εκτελούν ετοιμότητες από το αεροδρόμιο του Καστελίου, αλλάζουν ανάλογα με την Μοίρα που έχει αναλάβει αυτό το καθήκον.

Παρά την υπερβολική ζέστη που επικρατεί στο Καστέλι τους καλοκαιρινούς μήνες, οι μηχανικοί δούλευαν με πυρετώδεις ρυθμούς και μέσα σε ελάχιστα λεπτά είχαν τα δύο αεροσκάφη έτοιμα για να απογειωθούν οποιαδήποτε στιγμή κρινόταν αναγκαίο. Αξίζει να σημειωθεί πως το οπλικό φορτίο των F-16 που μετασταθμεύουν στην 133 Σμηναρχία Μάχης περιλαμβάνει δυο βλήματα BVR AMRAAM κυρίως της έκδοσης AIM-120C5, καθώς επίσης και δύο βλήματα αέρος-αέρος ΑΙΜ-9Μ/L.

Δεν αργεί βέβαια η ώρα που θα είναι πλήρως επιχειρησιακός για αποστολές αναχαίτισης ο συνδυασμός του συστήματος μεταφοράς δεδομένων στη κάσκα του πιλότου (JHMCS) και του βλήματος αέρος-αέρος IRIS-T, γεγονός που θα αλλάξει δραματικά τις συνθήκες πάνω από το Αιγαίο κατά τη διάρκεια των αναχαιτίσεων και των κλειστών εμπλοκών. Επίσης τα αεροσκάφη φέρουν και δύο απορριπτόμενες δεξαμενές καυσίμων των 370 γαλονιών.

Στα readiness…
Στον χώρο όπου οι ιπτάμενοι περιμένουν καρτερικά εκτελώντας καθήκοντα επιφυλακής, συναντήσαμε τους τρεις πιλότους της 343 Μοίρας που βρέθηκαν στο Καστέλι. Τον σμηναγό (Ι) Θανάση Παπαμανώλη, τον σμηναγό(Ι) Χαράλαμπο Κόκκινο και τον υποσμηναγό Απόστολο Μανιατέλη.

Μας μίλησαν για την ιερή αυτή αποστολή τους, τις κρίσιμες ώρες των αναχαιτίσεων αλλά και για τον αδικοχαμένο ήρωα σμηναγό. Το “χαμογελαστό παιδί”, όπως χαρακτηρίζουν τον Κώστα Ηλιάκη όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίζουν από κοντά, να πετάξουν μαζί του στον ουρανό του Αιγαίου, να μοιραστούν τις ίδιες χαρές, τις ίδιες λύπες, τις ίδιες αγωνίες.

Η συζήτηση δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ημερών και τον χαμό του σμηναγού Κώστα Ηλιάκη. Στα μάτια τους διέκρινε κανείς εύκολα τη θλίψη για την απώλεια του συναδέλφου τους, ενώ όλοι είχαν να πουν μόνο καλά λόγια για τον χαρακτήρα, τον επαγγελματισμό και την προσφορά του Κώστα Ηλιάκη.

Όλοι δήλωσαν πως θα συνεχίσουν να κάνουν το καθήκον τους υπερασπιζόμενοι τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας. Ιδανικά για τα οποία πάλεψε και ο Κώστας Ηλιάκης πριν “πάρει του χάρου το φιλί μες στο αεροπλάνο”…

Σμηναγός (Ι) Θανάσης Παπαμανόλης
“Τα συναισθήματα δεν αλλάζουν. Από εκεί και πέρα πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας. Υπάρχουν σαφείς οδηγίες και τις ακολουθούμε γιατί έτσι πρέπει και όπως έχουμε εκπαιδευτεί. Όταν είμαστε μέσα στο αεροπλάνο ό,τι συναισθήματα και να είναι αυτά τα πνίγουμε. Πετάμε και κάνουμε τη δουλειά μας ψύχραιμα και αποτελεσματικά. Ο Κώστας ήταν ένας από τους καλύτερους αν όχι ο καλύτερος πιλότος στη Μοίρα μας, ο οποίος πραγματικά αγαπούσε αυτό που έκανε. Παρά τις δυσκολίες ήταν πάντα με το χαμόγελο, πρόσφερε στη Μοίρα τα περισσότερα και βοήθησε στη λειτουργία της 343 Μ. όταν αυτή ξεκίνησε να λειτουργεί από το μηδέν το 2005. Πιστεύω ότι αυτό μας υποχρεώνει να συνεχίσουμε το έργο του. Αυτό θα γίνει μόνο όταν είμαστε συγκεντρωμένοι στη δουλειά μας και προσπαθούμε για το καλύτερο. Όπως και ο Κώστας που προσπαθούσε πάντα για το καλύτερο…”.
Όσο για τις δυσκολίες του επαγγέλματος; “Τίποτα δεν είναι δύσκολο και επικίνδυνο. Φτάνει να το αγαπάς και τότε είναι εύκολο για σένα. Στους άλλους σαφώς και φαίνεται δύσκολο, γιατί είναι κάτι που δεν το επιλέξανε. Αν δεν το αγαπούσαμε αυτό που κάνουμε, δεν θα το επιλέγαμε”.

Σμηναγός (Ι) Χαράλαμπος Κόκκινος
“Ήταν ένας έμπειρος πιλότος επαγγελματίας σε όλα του και γι’ αυτό το κενό που άφησε ο χαμός του είναι μεγάλος”, συμπλήρωσε ο Έλληνας πιλότος.
Ποια είναι όμως τα συναισθήματα για τους συναδέλφους του Κώστα Ηλιάκη μετά τη θυσία του;
“Στην αποστολή μας δεν αλλάζει τίποτα. Είμαστε επαγγελματίες, έχουμε κάποιες συγκεκριμένες διαταγές και είμαστε υποχρεωμένοι να τις εκτελέσουμε. Από εκεί και πέρα τα συναισθήματα και η συναισθηματική φόρτιση από τη στιγμή που μπαίνουμε στο αεροπλάνο μέχρι τη στιγμή που θα προσγειωθούμε τα αφήνουμε στην άκρη θέλοντας και μη”.

Υποσμηναγός (Ι) Απόστολος Μανιατέλης
“Ο Κώστας Ηλιάκης ήταν ένας άριστος επαγγελματίας, πολύ καλός στη δουλειά του και πολύ φιλικός με όλους τους συναδέλφους.
Ήταν φίλος, συνάδελφος και πολλές φορές «πατέρας» για εμάς τους νεότερους, γιατί μας συμβούλευε πάντοτε. Εμείς πρέπει να συνεχίσουμε το έργο του, να συνεχίσουμε την αποστολή μας όπως έχουμε εκπαιδευτεί”.

πηγη