«Να προλάβουμε το κακό πριν ξεκινήσει» – Ο Ανδρέας Μαρούλης μιλά για την κρίσιμη αποστολή των Κέντρων Πρόληψης και την απειλή της ιδιωτικοποίησης

Σάκης Βούτος (Δημοσιογράφος):
Κύριε Μαρούλη, ποια είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οικογένειες και οι νέοι σε σχέση με τις εξαρτήσεις;

Ανδρέας Μαρούλης (Επιστημονικός Υπεύθυνος Κέντρου Πρόληψης «Απόπλους»):
Η ελληνική οικογένεια έχει περάσει δύσκολες δεκαετίες — οικονομική κρίση, πανδημία, κοινωνική αποσταθεροποίηση. Όμως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τους γονείς. Οι περισσότεροι προσπαθούν όσο μπορούν. Το πρόβλημα είναι συστημικό: λείπουν οι υποστηρικτικές δομές. Τα παιδιά σήμερα ζουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις: από το TikTok και τον διαδικτυακό εθισμό, μέχρι τη χρήση κάνναβης και αλκοόλ.

Σ. Β.:
Ποιον ρόλο παίζει το Κέντρο Πρόληψης «Απόπλους» σε αυτή την πραγματικότητα;

Α. Μ.:
Παίζουμε έναν καθοριστικό ρόλο πρόληψης και ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης. Είμαστε «μπροστά» από την εξάρτηση: δουλεύουμε με σχολεία, γονείς, εκπαιδευτικούς, με παρεμβάσεις σε όλες τις ηλικίες — από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο. Παράλληλα υποστηρίζουμε ατομικά ανθρώπους που βρίσκονται σε κρίση. Και όλα αυτά τα κάνουμε με χαμηλό κόστος, χωρίς να χρειάζεται οι οικογένειες να πληρώσουν.

Σ. Β.:
Παρά αυτή την προσφορά, γιατί μιλάτε για κίνδυνο;

Α. Μ.:
Γιατί με πρόσφατο νομοσχέδιο έχει δημιουργηθεί ένας νέος φορέας που συγκεντρώνει τις υπηρεσίες εξάρτησης, απειλώντας την αυτονομία και τη χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο γραφειοκρατικό. Αν περάσει η πρόληψη σε κεντρικούς ή και ιδιωτικούς μηχανισμούς, χάνεται η τοπική σύνδεση και η ευελιξία. Δεν θα μπορεί ένα παιδί στην Κεφαλονιά να απευθυνθεί κάπου άμεσα και δωρεάν.

Σ. Β.:
Πιστεύετε ότι υπάρχει σκοπιμότητα πίσω από την ιδιωτικοποίηση;

Α. Μ.:
Φοβάμαι πως ναι. Ήδη άνοιξε ιδιωτικό κέντρο απεξάρτησης με άδεια. Όμως, οι οικογένειες που έχουν ένα παιδί με χρήση ουσιών είναι ήδη εξαντλημένες οικονομικά και ψυχικά. Πώς θα πληρώσουν για ιδιωτικές δομές; Οι «στεγνές» δημόσιες δομές έχουν σώσει χιλιάδες ζωές. Δεν πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους.

Σ. Β.:
Πώς αντιδρά η κοινωνία; Υπάρχει στήριξη από τοπικούς φορείς;

Α. Μ.:
Υπάρχει κινητοποίηση. Τοπική αυτοδιοίκηση, γονείς, εκπαιδευτικοί, ακόμη και πρώην συμμετέχοντες μας στηρίζουν. Το Κέντρο Πρόληψης «Απόπλους» έχει χτίσει σχέση εμπιστοσύνης στην Κεφαλονιά. Το έργο μας δεν είναι απρόσωπο. Οι πολίτες μάς γνωρίζουν, συνεργαζόμαστε στενά.

Σ. Β.:
Τι πρέπει να γίνει άμεσα για να διασωθούν τα Κέντρα Πρόληψης;

Α. Μ.:
Να υπάρξει καθαρή πολιτική βούληση για στήριξη. Οι προγραμματικές συμβάσεις μας λήγουν το 2027. Δεν γνωρίζουμε τι έρχεται μετά. Αν δεν διασφαλιστεί η συνέχιση, θα καταρρεύσει ένα ολόκληρο σύστημα πρόληψης που χτίστηκε με κόπο δεκαετιών. Εδώ δεν μιλάμε απλώς για θέσεις εργασίας, αλλά για την υγεία της κοινωνίας.

Σ. Β.:
Μήνυμα προς τους γονείς και τους πολίτες;

Α. Μ.:
Να μην φοβούνται να μιλήσουν στα παιδιά τους. Πέντε λεπτά την ημέρα ειλικρινούς ενδιαφέροντος μπορεί να προλάβουν μια εξάρτηση. Και να θυμούνται πως η πρόληψη είναι η μόνη βιώσιμη λύση. Όχι όταν είναι αργά, αλλά τώρα.

ΑΣ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΟΛΟΙ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ !!!

Ολόκληρη η εκπομπή που παραθέτεις αποτελεί μια εκτενή συζήτηση ανάμεσα στον δημοσιογράφο Σάκη Βούτο και τον κ. Ανδρέα Μαρούλη — εκπρόσωπο του Κέντρου Πρόληψης «Απόπλους» — σχετικά με τη σημασία της πρόληψης των εξαρτήσεων, την ψυχοκοινωνική στήριξη, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι οικογένειες, αλλά και τις απειλές που αντιμετωπίζουν τα ίδια τα Κέντρα Πρόληψης λόγω θεσμικών και οικονομικών εξελίξεων.

Κύρια σημεία της συζήτησης:

Η κατάσταση των παιδιών και της ελληνικής οικογένειας:

• Δεν φταίνε μόνο οι γονείς για την απομάκρυνση από τα παιδιά, αλλά οι δύσκολες κοινωνικές συνθήκες (οικονομική κρίση, COVID-19).

• Παρά τα προβλήματα, η νεολαία παρουσιάζει δυναμικά χαρακτηριστικά: εισαγωγή στα πανεπιστήμια, δραστηριότητες, υγιή πρότυπα.

• Η κοινωνία έχει ανάγκη από υποστηρικτικές δομές — οι δομές πρόληψης παίζουν κρίσιμο ρόλο.

Η συμβολή του Κέντρου Πρόληψης «Απόπλους»:

• Παρουσιάστηκε η πλούσια δραστηριότητα του κέντρου στην Κεφαλονιά.

• Δράσεις σε σχολεία, με γονείς και παιδιά, σε όλες τις βαθμίδες.

• Εστίαση στις εξαρτητικές συμπεριφορές: αλκοόλ, κάνναβη, διαδίκτυο.

• Συνεργασία με ειδικούς και συμμετοχή τοπικών επαγγελματιών σε καμπάνιες.

Απειλές προς τα Κέντρα Πρόληψης:

• Το νέο νομοσχέδιο δημιουργεί αβεβαιότητα για τη συνέχιση των Κέντρων μετά το 2027.

• Κίνδυνος ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών απεξάρτησης και πρόληψης.

• Το προσωπικό των κέντρων είναι άρτια καταρτισμένο και έχει δεθεί με τις τοπικές κοινωνίες.

Η σημασία της πρόληψης:

• Η πρόληψη δεν μετριέται εύκολα αλλά έχει μεγάλο όφελος — κοινωνικά και οικονομικά.

• Είναι πιο φθηνή και αποτελεσματική από τη θεραπεία.

• Χρειάζεται ενίσχυση στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπου υπερτερούν οι γνωστικές απαιτήσεις έναντι της ψυχοκοινωνικής στήριξης.

Η συνεργασία με την κοινωνία και τα ΜΜΕ:

• Ο ρόλος της δημοσιογραφίας θεωρείται καθοριστικός.

• Έγινε πρόταση για περισσότερες εκπομπές ενημέρωσης από τον Σάκη Βούτο με τη συμμετοχή του Κέντρου.

• Ο κ. Βούτος τόνισε την προσωπική του ευαισθησία και εμπειρία με απώλειες νέων παιδιών λόγω εξαρτήσεων.

Μηνύματα από το σποτ πρόληψης:

• Συμμετοχή παιδίατρου, μουσικού, εκπαιδευτικών και προπονητών.

• Κοινό μήνυμα: δεν χρειάζονται ουσίες για να ζήσει κανείς όμορφα.

• Κάλεσμα στους γονείς να μιλούν με τα παιδιά τους, να ακούν και να στηρίζουν.

Συμπέρασμα:

Η εκπομπή ήταν μια συγκινητική, ουσιαστική και κοινωνικά ωφέλιμη παρέμβαση. Έγινε σαφές ότι οι δομές πρόληψης όπως ο «Απόπλους» είναι πολύτιμοι θεσμοί, που χρειάζονται στήριξη από το κράτος, την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και την ίδια την κοινωνία. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο:

❝Να προλάβουμε το κακό πριν ξεκινήσει.❞