Τα Διλινάτα είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Κεφαλονιάς. Χτισμένο σε υψόμετρο 400 μέτρων είναι προικισμένο με μια συγκλονιστική θέα προς το Αργοστόλι και τον κόλπο του Κουτάβου.
Οι κάτοικοι ασχολούνται, εκτός από τον τουρισμό, κυρίως με την κτηνοτροφία και την τυροκομία και η φήμη θέλει τους Διλινάδες ή Διλήνηδες (το όνομα του χωριού παραπέμπει στον πρώτο κάτοικο που ήταν κάποιος Αδιλήνης) να είναι σκληροί άνθρωποι. Φυσικά, όπως σχεδόν όλες οι φήμες, έτσι κι αυτή περιέχει ψήγματα αλήθειας και τόνους υπερβολής.
Το πόσο… σκληροί είναι το απέδειξαν αυτές τις μέρες που εγκαινίασαν, πολλοί με δάκρυα στα μάτια, το «Λιτρουβιό της Παναγιάς», το Μουσείο Λαδιού που οραματίστηκαν, διεκδίκησαν και έστησαν μόνοι τους. Και τι μουσείο…
Στημένο σε χώρο που τους παραχώρησε η εκκλησία, «εργαζόμενοι νυχθημερόν διά το καλύτερον», όπως είπε ο παπάς του χωριού, και όπως πραγματικά έγινε, τα μέλη του τοπικού συλλόγου και οι υπόλοιποι εθελοντές κάτοικοι, έστησαν ένα μοντέρνο μουσείο για να τονίσουν και να αναδείξουν την δική τους ιστορία και παράδοση.
Στο χώρο δούλεψαν οικοδόμοι, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, τεχνίτες της πέτρας και του μάρμαρου, ξυλουργοί και τόσοι άλλοι τεχνίτες ή εργάτες. Όλοι εθελοντικά, γι’ αυτό και το κόστος κατασκευής του ήταν πραγματικά αστείο. «Ρίξαμε πολύ ιδρώτα για να γίνει αυτό που βλέπετε σήμερα», είπε ο πρόεδρος του συλλόγου Διονύσης Κατσούρης, «αλλά τώρα που βλέπουμε το αποτέλεσμα η κούραση εξαφανίστηκε».
Στον ίδιο χώρο, 80 χρόνια πριν, από το 1938 έως και τα τέλη της δεκαετίας του 1960 λειτουργούσε το παλιό ελαιοτριβείο. Τις πρώτες δεκαετίες με ζώα (συνήθως άλογα), που έσερναν υπομονετικά το ζυγό τους, γύρω από τις τεράστιες μυλόπετρες, δίνοντάς τους τη κίνηση που χρειάζονταν για να μετατρέψουν τον καρπό σε λάδι. Προς το τέλος με μια ντιζελομηχανή που η εκκλησία είχε αγοράσει από νωρίς αλλά που το τότε Κράτος (και τι Κράτος… ) τους υποχρέωσε να χρησιμοποιήσουν αντί για τα άλογα (γιατί μερικές φορές η… πρόοδος γίνεται… με το στανιό). Η ίδια ντιζελομηχανή επισκευάστηκε, καλλωπίστηκε και βρίσκεται πλέον πάλι στη θέση της, στο «Λιτρουβιό της Παναγιάς».
Η αρχή είχε γίνει από το 1990, όταν και ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Διλινάτων είχε επισκευάσει την στέγη και τα κουφώματα του κτηρίου, ώστε να το προστατεύσει από την διάβρωση και τον μαρασμό.
Το μουσείο σήμερα είναι κάτι παραπάνω από προσεγμένο και πλούσιο. Εκτός από τις εντυπωσιακές μυλόπετρες και την περιβόητη ντιζελομηχανή (η οποία, παρεμπιπτόντως δείχνει… κούκλα μετά την… ανακαίνιση), ο επισκέπτης μπορεί να δει παλιές φωτογραφίες, εργόχειρα, καλογυαλισμένα παλιά εργαλεία και σκεύη, ενώ θυμίζοντας… Μουσείο της Ακρόπολης, το Λιτρουβιό διαθέτει ακόμα και γυάλινα πατώματα παρακαλώ, τα οποία μπήκαν, όχι για την φιγούρα (παρότι είναι πραγματικά εντυπωσιακά), αλλά για να μεγαλώσουν ακόμη περισσότερο το χώρο και να μπουν περισσότερα αντικείμενα στην έκθεση. Στην ουσία πρόκειται για τα παλιά «ποδόχια», τις δεξαμενές που «υποδέχονταν» το λιόζουμο και με τη δύναμη της βαρύτητας γινόταν ο διαχωρισμός του λαδιού από το νερό (δεν τα γράφουμε εμείς, το φυλλάδιο τα γράφει).
Τέλος, αν είστε τυχεροί, δεν αποκλείεται να δοκιμάσετε κι εσείς από τις πεντανόστιμες μυζήθρες που κρέμονται στον χώρο και φυσικά να μάθετε και να προμηθευτείτε όλα τα τοπικά προϊόντα που βγάζει το χωριό (και που δεν είναι λίγα). Ειδικά, τα τυροκομεία της περιοχής είναι πολλά και περίφημα.
Άλλωστε και τα εγκαίνια του μουσείου έγιναν στην πρώτη μέρα της Γιορτής Βαρελίσιου Τυριού που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα στα Διλινάτα. Τώρα γιατί το λένε «βαρελίσιο τυρί» και όχι «φέτα»… Από τη μία, γιατί η πραγματικά ελληνική λέξη, με την ιστορία αιώνων, είναι «τυρός», όχι «φέτα». Από την άλλη γιατί ορισμένες φορές η ελληνική γραφειοκρατία, ή η ανικανότητα των πολιτικών… σπάει κόκαλα. Κι ας πούλαγε ακόμα και ο θυρωρός Θανάσης Βέγγος «περίφημη φέτα Κεφαλληνίας» ως «σπεσιαλιτέ του καταστήματος» στο αυτοσχέδιο μπακάλικο που είχε στήσει στον «Παπατρέχα».
Με τη ζωή και τον θάνατο
Το λάδι, όπως είπε η λαογράφος Ρούλα Γονατά-Μουστάκη, δεν είναι μόνο ένα βασικό είδος διατροφής, αλλά σ’ αυτόν τον τόπο, είναι συνυφασμένο με την ίδια τη ζωή και τον θάνατο. «Παλιά η μαμή άλειβε τα χέρια της με λάδι, πριν να ξεγεννήσει. Από την άλλη, όταν πέθαινε κάποιος, πάντα ένα καντηλάκι τον συντρόφευε», θα παρατηρήσει εύστοχα και θα συμπληρώσει: «Το 1953 υπήρχαν 300 ελαιοτριβεία στην Κεφαλονιά, μέχρι το 1968 ήταν ιπποκίνητα μετά το Κράτος υποχρέωσε να μπουν οι μηχανές».
Οι… σκληροί Διλήνηδες γράφουν και ποιήματα.
Η κ. Πόπη Σουπιωνά έγραψε ένα ποίημα για το ελαιοτριβείο που διάβασε η Ρεγγίνα Μπαλτσαβιά.
 |
| Η απαγγέλουσα |
 |
| Και η ποιήτρια κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας |
ενώ η βραδιά έκλεισε με την προβολή του εξαιρετικού βίντεο για την παραγωγή του βαρελίσιου τυριού που έφτιαξε η Άννα Βότση.
 |
| Λιτρουβιό… ο Παράδεισος |
Το μετά…
Οι άνθρωποι του συλλόγου όμως δεν μένουν μόνο στην δημιουργία του μουσείου. Στόχος τους είναι να δώσουν δουλειά, έστω περιστασιακά, σε συγχωριανούς τους που έχουν ανάγκη. Φέτος, το μουσείο θα δουλέψει με την εθελοντική παρουσία των κατοίκων. Του χρόνου ονειρεύονται να δουλέψει με εργαζόμενους από το χωριό.
Για να το πετύχουν όμως αυτό δεν φτάνει μόνο η δική τους αλληλεγγύη και βοήθεια. Χρειάζεται και η δική μας…
 |
| Όταν αρχίσεις να παράγεις λάδι, φτάνεις να παράγεις μέχρι κι αυτοκίνητα… |
 |
 |
| Ποιο μουσείο της Ακρόπολης… |
 |
| Όταν στην πρέσα έμπαινε μόνο η ελιά… |
 |
| Πόσους τόνους λάδι έχουν παράγει αυτές οι πέτρες… |
 |
| Η ελιά παντού |
 |
| Καλογυαλισμένη και έτοιμη… |
 |
| Μεσογειακή διατροφή… |
 |
| Παλιό μου κοσκινάκι μου |
 |
| Όταν αντί για «μεγαλώνω», αναγκάζεσαι να λες «ανασταίνω»… |
 |
| Η Κατερίνα Μπαλτσαβιά, εμψυχωτής αλλά και… φωτογράφος του εγχειρήματος |
 |
| Τώρα καμαρώνουμε |
 |
| Για τη θέα είπαμε, ε; |
 |
| Ο Αγιασμός |
 |
| Το τερπνόν… |
 |
| Και μην ξεχνάμε. Είναι μόνο η αρχή… |
