Αντισυνταγματική και μη νόμιμη κρίνεται από το δεύτερο τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας το ΕΤΜΕΑΡ (πρώην τέλος ΑΠΕ) που πληρώνουν οι καταναλωτές με τους λογαριασμούς ρεύματος. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα είχε προαναγγείλει προ ημερών το energypress.gr (δείτε εδώ: Η προσφυγή για το ΕΤΜΕΑΡ τρομοκρατεί την κυβέρνηση).

Το ΥΠΕΚΑ πάντως, σχολιάζοντας τη συγκεκριμένη εξέλιξη, τονίζει ότι θα περιμένει την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ ενώ παράλληλα επισημαίνει ότι οι αποφάσεις του Β’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν ακυρώνουν την απόφαση της ΡΑΕ σχετικά με το ΕΤΜΕΑΡ.

Με την απόφαση «βόμβα» παραπέμπεται το θέμα στην ολομέλεια, κατά πάγια πρακτική, χωρίς ωστόσο να τίθεται ζήτημα αλλαγής της απόφασης του αρμόδιου τμήματος. Το ΣτΕ απεφάνθη κατόπιν προσφυγής της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ, σύμφωνα με την οποία το ΕΤΜΕΑΡ, το οποίο πληρώνεται από όλους τους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος, είναι φόρος και όχι Τέλος, συνεπώς θα πρέπει να αποφασίζεται και να επιβάλλεται με νόμο και όχι με απόφαση της ΡΑΕ όπως σήμερα.

Μετά την απόφαση του ΣτΕ οποιαδήποτε αύξηση στο ΕΤΜΕΑΡ θα πρέπει να περνάει πλέον από τη Βουλή. Μια Βουλή της οποίας οι βουλευτές, ακόμα και της συμπολίτευσης, βρίσκονται «στα κάγκελα» και με κάθε ευκαιρία ανταγωνίζονται σε φιλολαϊκές κορώνες και απειλές ότι «δεν θα ψηφίσουν». Για ένα θέμα τόσο άμεσα συνδεόμενο με το οικογενειακό εισόδημα των πολιτών, θεωρείται πολύ δύσκολο να περνάνε οποιεσδήποτε περεταίρω επιβαρύνσεις. Η δοκιμασία αυτή, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά εξάμηνο, καθώς το ΕΤΜΕΑΡ αναπροσαρμόζεται πλέον δύο φορές το χρόνο, Ιούνιο και Δεκέμβριο.

Η επιχειρηματολογία για το ότι το ΕΤΜΕΑΡ είναι φόρος, στηρίζεται στο σκοπό του και στον τρόπο που αυτό επιβάλλεται και εισπράττεται. Αμφισβητείται δηλαδή η ανταποδοτικότητα του Τέλους, θεωρώντας ότι ο καταναλωτής δεν έχει κάποιο άμεσο όφελος έναντι του ποσού που καταβάλλει ούτε και στον τρόπο με τον οποίο αυτό επιβάλλεται και εισπράττεται.

Όπως αναφέρεται στο κείμενο της απόφασης, το ΕΤΜΕΑΡ, «δεν έχει το χαρακτήρα ανταποδοτικού τέλους, διότι δεν αντικρύζει ειδική αντιπαροχή προς τις βαρυνόμενες με αυτό κατηγορίες προσώπων και, μάλιστα, σε κάποια αντιστοιχεία προς το ύψος του, παρά σκοπεί στην οικονομική ενίσχυση του ειδικού λογαριασμού του άρθρου 40 του Ν. 2773/1999 (δια του οποίου η ΛΑΓΗΕ ΑΕ και η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ ανακτούν τα ποσά που καταβάλλουν στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ), χάριν του γενικότερου δημόσιου συμφέροντος της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω της χρήσης φιλικών προς αυτό πηγών ενέργειας, καθώς και της ενεργειακής αυτάρκειας της χώρας, στο πλαίσιο δε αυτό ωφελείται αόριστος κύκλος προσώπων και όχι ειδικά οι βαρυνόμενοι με το ένδικο τέλος.

Εξάλλου, ούτε από το νομοθετικό χαρακτηρισμό του ως Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων ούτε από τη φύση του προκύπτει ότι αυτό αποτελεί κάποιου άλλου χαρακτήρα οικονομικό βάρος, όπως ασφαλιστική εισφορά. Κατ’ ακολουθίαν, η προεκτεθείσα διάταξη του άρθρου 143 παρ. 2 περ. γ΄ του Ν. 4001/2011, η οποία, αφενός, αναθέτει στον Υπουργό ΠΕΚΑ να ορίσει τη μεθοδολογία διαμόρφωσης του ύψους του και, αφετέρου να παρέχει εξουσιοδότηση στη ΡΑΕ να καθορίσει το συντελεστή του (μοναδιαία Χρέωση) ανά κατηγορία βαρυνόμενων, αντίκειται στο άρθρο 78 παρ. 4 του Συντάγματος (πρβλ. ΣτΕ 3293/2005, 1262/2005, 1620/2012, 1972/2012, 2527/2013 Ολομ., 1717/2003, 42/2007, 3122/2100, 1626/2012 επταμ. Κ.α.). Επομένως, η 323/9.7.2013 απόφαση της ΡΑΕ, ως προς το σκέλος της περί καθορισμού του συντελεστή του ΕΤΜΕΑΡ για τους αυτοπαραγωγούς υψηλής τάσης, είναι παράνομη, ως ερειδόμενη σε ανισυνταγματική διάταξη νόμου, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αιτούσα».

Η απόφαση πρακτικά δημιουργεί τις προϋποθέσεις να αμφισβητηθεί από τους καταναλωτές η υποχρέωση καταβολής ΕΤΜΕΑΡ (τώρα και στο μέλλον) αλλά και να απαιτηθεί η επιστροφή των ποσών που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα. Μιλάμε για ποσά που κινούνται συνολικά στα επίπεδα των 400 – 600 εκατ. ευρώ το χρόνο!

Ποιες είναι οι δυνατότητες που έχει η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει μια τέτοια έκρυθμη κατάσταση; Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα φέρει σχετικό νόμο στη Βουλή, ο οποίος θα επιβάλλει στους καταναλωτές κάποιου είδους εισφορά αντίστοιχη με το ποσό που έχει καταβληθεί για ΕΤΜΕΑΡ.  Κάτι τέτοιο είχε γίνει άλλωστε και με το ποσό για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που επίσης επιβαρύνει τους λογαριασμούς ηλεκτρικού και οι οποίες είχαν κριθεί παράνομες από το ΣτΕ.

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ

Σχετικά με την απόφαση, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε ανακοίνωσή του αναφέρει:

«Σχετικά με δημοσιεύματα που αφορούν στις αποφάσεις του Β’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας το ΥΠΕΚΑ διευκρινίζει ότι σεβόμενο απολύτως τις αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης, θα περιμένει την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ, καθώς οι αποφάσεις του εν λόγω Τμήματος δεν ακυρώνουν την Απόφαση της ΡΑΕ, αλλά παραπέμπουν το ζήτημα της ενδεχόμενης αντισυνταγματικότητας στην Ολομέλεια.

Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ παραμένει η δυνατότητα νομικά να συνεχιστεί το καθεστώς που ισχύει έως σήμερα.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια το ΥΠΕΚΑ θα προβεί, αν χρειαστεί βάσει των αποφάσεων της Ολομέλειας, στην κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση.

Όσον αφορά τα θέματα αναδρομικότητας που αναφέρονται σε διάφορα δημοσιεύματα, η προσφυγή και πιθανή ακύρωση αφορά μόνο σε συγκεκριμένη απόφαση της ΡΑΕ (υπ’ αρ. 323/9.7.2013) για τον εξαμηνιαίο προσδιορισμό του ΕΤΜΕΑΡ από τον Ιούλιο του 2013»